ABD’nin IŞİD’e karşı YPG’yi silahlandırma kararı ve Türkiye’yle ilişkilerin geleceği Amerikan kamuoyunda tartışma yaratmaya devam ediyor. YPG’yi silahlandırma planını hazırlayan ve Başkan Donald Trump’a devreden Barack Obama yönetiminin üst düzey bir yetkilisi, Türkiye’nin endişelerini gidermek için beş maddelik bir plan önerdi. Obama ve yardımcısı Joe Biden’ın üst düzey ulusal güvenlik danışmanlarından Colin Kahl, Foreign Policy dergisi için kaleme aldığı makalede, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la görüşmesi öncesi Trump’a şu önerileri getirdi:
1- YPG VE PKK İLE ARABULUCULUK
Kahl, ilk olarak iki parçalı bir ‘uzlaştırma’ stratejisi önerdi. Eski yetkiliye göre, Trump yönetimi ‘ABD’nin YPG’yle ortaklığının Türkiye açısından potansiyel avantajları‘nı hem Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la görüşmede, hem de kamuoyu önünde daha açık biçimde anlatmalı. Kahl bu bağlamda, Rakka operasyonunun YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ni Türkiye sınırından ve ‘Kürt kantonlarını birleştirme amaçlı yeni girişimlerden’ uzaklaştıracağını savundu.
Obama yönetiminin eski yetkilisi, ABD’nin barış görüşmelerinde arabuluculuk yapmasını da önerdi: “Tarafların barış görüşmelerini yeniden başlatmaya istekli olması halinde, YPG ve siyasi kanadı PYD ile ilişkisi nedeniyle ABD, Türkiye’yle PKK arasında potansiyel olarak sessiz bir arabulucu rolü oynayabilecek bir konumda bulunuyor. Bu, PKK isyanının Türk toplumunda yol açtığı kayıp ve ihtilafa sadece askeri temelli bir çözüm bulunmaması nedeniyle, Erdoğan’ın da çıkarına olmalı.”
2- SİLAHLAR KONTROL EDİLMELİ
Kahl, ‘YPG’ye Amerikan yardımının Türkiye’ye doğrudan bir askeri tehdit oluşturacağına’ dair endişelere yanıt vermek açısından, Trump’ın askeri desteğin içeriği konusunda tümüyle şeffaf olması gerektiğini yazdı. Eski yetkili, Amerikan yönetiminin silahları sadece Rakka operasyonunun başarılı olmasını sağlayacak miktarda tutmasını, YPG’ye verilen teçhizatın PKK’nin eline geçmemesi için izlenebilmesini sağlayacak bir mekanizmayla kontrol edilmesini ve tüm ağır silahların Rakka operasyonu sonrası geri alınmasını önerdi.
3- YPG’NİN SINIRLARI BELİRLENMELİ
Kahl, Trump yönetiminin sınır hattı boyunca Ankara ile Suriye Demokratik Güçleri arasında bir tür anlaşma sağlaması gerektiğini yazdı. “Trump yönetimi Kürtlerin topraklarını ve Suriye’deki nüfuzlarını genişletmesi konusunda açık ve inandırıcı koşullar belirleyip bunların uygulanmasını sağlamalı” diyen Kahl, bunun sahada ne anlama geleceğini şöyle özetledi:
“ABD, Menbic’in Türkiye tarafından kabul edilebilir gruplar tarafından yönetilmesi için Suriye Demokratik Güçleri’nin Fırat’ın batısına tamamen çekilmesini sağlamalı. Türkiye’nin Fırat Kalkanı’yla oluşturduğu tampon bölgeyi güçlendirme girişimlerine ek Amerikan desteği sağlanmalı; bu, hem IŞİD’in geri dönme ihtimaline karşı, hem de Kürtlerin kantonlarını birleştirip sınırın tamamını kontrol etmemesi için yapılmalı. Amerikan yönetiöi, kuzey Suriye’de bağımsız bir Kürt devleti kurulmasına karşı çıktığını yinelemeli. Ve, Fırat’ın doğusunda Suriye Demokratik Güçleri’nin yönettiği bölgelerde PYD ve Kürtlerle bağlantısı olmayan siyasi kurumların da kabul görmesi için bastırmalı.”
4- PKK-YPG AYRIMI YAPILMALI
Obama yönetiminin eski yetkilisi, Trump’ın PKK konusunda Türkiye’ye güvence vermesini, bir yandan da Suriyeli Kürtlere desteğini kesmemesini önerdi. Kahl, “Trump’ın, ABD’nin PKK’yi terör örgütü olarak görmeye devam ettiği konusunda Erdoğan’a güvence vermek için daha fazlasını yapması şart. PKK saldırılarını engellemek için daha fazla istihbarat ve yardım önermeli. Türkiye’nin güvenlik endişelerini ele almak için YPG’ye de, PKK’yle devam eden bir operasyonel ilişkinin Rakka sonrasında ABD’yle uzun vadeli bir ilişkiyi imkânsız kılacağı açıkça izah edilmeli” ifadelerini kullandı.
Kahl, Trump’ın bu konuda bir tür denge kurması gerektiğini de vurguladı: “Fakat Trump Türklerin meşru endişelerini ele almak için adımlar atarken, Suriyeli Kürtlerin endişelerini ele almak için Erdoğan’ın da karşı hamlelerde bulunmasında ısrar etmeli. Söz gelimi eğer Suriye Demokratik Güçleri Fırat’ın doğusuna tamamen çekilirse Türkiye, Kürt sivillerin tampon bölgeden geçerek Kürt kantonlarının arasında özgürce hareket edebileceği güvenli bir ulaşım koridoruna izin vermeli.”
Kahl, Suriye Demokratik Güçleri’nin Türkiye yanlısı siyasi kurumların siyasete katılıma izin vermesi karşılığında, Ankara’nın da yerel otonomi sahibi olacak bölgelere karşı çıkmamasını önerdi. Eski Amerikan yönetimi yetkilisi, “Ve, YPG’nin PKK’yle arasına mesafe koyması karşılığı, Trump yönetiminin Suriye Demokratik Güçleri’ne yardımı sürmeli” diye yazdı.
5- IRAK’TA HAREKETE GEÇİLMELİ
Kahl’ın son önerisi, Türkiye’nin Şengal’e dair endişelerine yanıt verilmesi oldu. Kahl, ABD’nin YPG, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi ve Irak Başbakanı Haydar İbadi’yle ilişkilerini kullanarak Şengal’deki PKK varlığına son verilmesini sağlayabileceğini yazdı.
Eski yetkili, makalesine su sözlerle son verdi: “Bu adımların hiçbiri sihirli değnek değil. Ve Erdoğan’a hiçbirini kabule ttirmek kolay olmayacaktır. Trump yönetimi ne kadar teminat verirse versin, ne kadar telafi edici adım atarsa atsın, Türkiye ABD’nin YPG’yle ilişkisini kabul etmeyecektir. Fakat hepsi birarada düşünüldüğünde, bu adımlar IŞİD’le mücadelenin ve ABD-Türkiye ilişkilerinin uçuruma yuvarlanmasını engelleyebilir.” (Duvar)
