Toplantıda alınan kararın duyurulmasından sonra konuyla ilgili yorumlar da gecikmedi. Irak hükümet sözcüsü Saad el-Hadisi konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, “Irak anayasal olarak tam egemenliğe sahip, demokratik ve federal bir ülkedir. Irak’ta herhangi bir taraftan gelecek her türlü adımın anayasaya dayalı olması gerekir” ifadelerini kullandı.

İran, “Irak’ın bütünlüğünden yanayız” diyerek alınan referandum kararına karşı çıktı.

Türkiye’den beklendiği gibi en sert tepki MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den geldi. Bahçeli, başka bir ülke topraklarında alınan bir kararı nedense “İhanet” olarak değerlendirdi.

Başbakan Binali Yıldırım ise referandum kararına ilişkin, “Bölgemizde yeterince sorun var, yeni bir sorun alanı oluşturulmasının doğru olmadığını düşünüyoruz ve kararın sorumsuzca verilmiş bir karar olduğunu düşünüyoruz” dedi.

‘GELİŞİMLERİ YAKINDAN İZİLİYORUZ’

IKBY’de alınan karar Kürtler arasında da konuşuldu ve tartışıldı. Kimi ‘geç alınmış bir karar’ olarak değerlendirirken kimi de öncelikle yıllardır tartışılan Ulusal Kongre’nin gerçekleşmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin de söyleyecekleri vardır, diyerek Diyarbakır Barosu Başkanı Avukat Ahmet Özmen’le görüştük. IKBY’deki gelişmeleri yakından izlediklerini dile getiren Özmen, “Diyarbakır Barosu Kürdistan Federe Bölgesi Avukatlar Sendikası ile geçmişten bu yana ilişki içerisindedir. Karşılıklı ziyaret ve temaslarda bulunmaktadır” dedi.

‘BU KARAR ÇOKTAN ALINMIŞTI’

Irak merkezi hükümeti ile Kürt yönetiminin ilişkilerine değinen Özmen, şunları söyledi:  “Kürtlerin Irak’ta geçmişte yaşadıkları katliam ve zulümlerim doğal sonucu olarak Kürdistan Federe Bölgesi’nde fiili olarak oluşmuş ve Merkezi hükümetten kopmuş bir yapılanma zaten var. Aslında bu karar çoktan alınmıştı. Yalnızca referandumun ne zaman yapılacağı belirsizliğini koruyordu. Herkesin bildiği üzere Kürdistan yönetimi ve Başkanı sayın Barzani, uzun zamandır dünya liderleri ile bu gündemle ilgili görüşmeler yapıyordu. 25 Eylül’de yapılacak referandumda çıkacak sonuca başta Irak Merkezi Hükümeti olmak üzere herkes saygı duymalıdır. Bağımsızlığa veya federe devlet olarak kalmaya Kürdistan Bölgesi halkı karar verecektir. Ulusların kendi kaderini tayin etme hakkı vardır. Bu referandum da bu kapsamda yapılmaktadır.”

Ahmet Özmen, referandumun zamanlamasına ilişkinse şunları söyledi: “Bence Kürdistan bölgesel yönetimi hem içeride hem de dışarıda referandum için uygun şartların oluşmasını bekledi. Yönetim referandum kararı aldı. Bu karar ile bir bağımsızlık ilan edilmiş değil. Referandum ile Kürdistan bölgesi buna karar verecektir.”

TÜRKİYE VE İRAN’IN TAVRI

Ahmet Özmen, referandum kararından sonra Türkiye’nin aldığı tutum hakkında ise şunları söyledi:  “Türkiye siyasetinden referandum kararına karşı olumsuz açıklamalar geldi. Özelikle milliyetçi kesim sert tepkiler verdi. Bu durum Sayın Barzani’nin İstanbul’a gelişi esnasında havaalanına Kürt Federe Bölgesi bayrağı asılmasında da yaşanmıştı. Bunun temel sebebi, oluşacak bir Kürt devletinin Türkiye’nin bekasına zarar verebileceği endişesidir. Bu durum Kürdistan Federe Bölgesi kurulurken veya Irak federe bir devlete dönüşürken de yaşandı. Türkiye bu duruma uzun süre karşı çıktı. Ama daha sonrasında çok iyi ilişkiler geliştirildi. Bugün Türkiye’nin Irak içerisinde hatta Ortadoğu’da en iyi ilişkileri Kürt yönetimiyledir.”

İran’dan gelen açıklamaları da değerlendiren Özmen, “Çünkü İran kendisi için bu durumu bir tehdit olarak görmektedir” dedi. Özmen şunları söyledi: “Ayrıca İran’ın gösterdiği tepkide mezhep farklılığının etkisini de göz önünde bulundurmak gerekir. Türkiye’nin Kürdistan yönetimi ile iyi ilişkilerini sürdürmesi ve referandum sonrasında da bunu devam ettirmesi gerektiği düşüncesindeyim.”

Referandumda bağımsızlık kararı çıkması durumunda Ortadoğu’da ciddi gelişmelerin yaşanacağına değinen Ahmet Özmen, “Özellikle bağımsızlık ilanının kimler tarafından tanınacağı gelişmelere yön verecektir” şeklinde konuştu. Özmen, “Türkiye açısından isabetli karar, Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ilişkilerini sürdürmektir” dedi. / Duvar